Agile werkt

Kort geleden kreeg ik het boek Agile werkt van Hennie Huijgens met de vraag of ik er een recensie voor Computable over wilde schrijven. Voor een indrukwekkend boek als dit wilde ik dat zeker doen. Eindelijk eens geen hyped verhaal van een Agile adept, maar een zakelijk en toch heel leesbaar boek over waarom Agile werkt en hoe je het succes van Agile meetbaar kunt maken. Door objectief binnen een organisatie zowel lineaire als Agile projecten te meten en te analyseren maakt Hennie op basis van objectieve meetresultaten aantoonbaar op welke gebieden Agile projecten beter scoren dan lineaire projecten. En - zeker zo belangrijk - waar dat niet (aantoonbaar) het geval is. Omdat ik in een recensie gebonden ben aan de regels van Computable hierbij de langere recensie zoals ik vind dat dit boek beoordeeld moet worden.

Drie delen

Eén van de mooie dingen aan dit boek is dat het in drie delen georganiseerd is:

1. Basisfilosofie: In het eerste deel beschrijft Hennie waarom alleen door een Agile kijk op de ontwikkeling van software deze echt kan gaan verbeteren.
2. Onderzoek: De resultaten van het onderzoek op basis van projectdata van meer dan 300 IT-projecten binnen twee grote informatie-intensieve organisaties.
3. Aan de slag: In dit deel werkt Hennie op basis van de basisfilosofie en de onderzoeksgegevens praktisch uit hoe je aan de slag kunt met een Agile manier van meten, analyseren en benchmarken.

De drie delen kunnen vrij goed los van elkaar gelezen worden. Omdat ik heel benieuwd was naar de bewijsvoering waarom Agile werkt ben ik begonnen met deel 2, de feiten.

De feiten

Voor dit boek zijn 278 projecten geanalyseerd uit de periode 2008-2011 die redelijk gelijk (153/125) verdeeld waren over twee organisaties. Dat is een mooie verzameling data. Wat daarin wel jammer is, is dat maar 29 projecten Agile zijn uitgevoerd. Op zich is dat logisch, want beide onderzochte organisaties zijn pas in 2011 op grote schaal overgestapt op een Agile manier van werken. Hopelijk gaan beide organisaties door met het meten en analyseren van hun programma, zodat de ingezette trend duidelijker zichtbaar wordt. 

Of niet. Bij één van de organisaties nam de standaardafwijking op de kosten per functiepunt af, een teken van toenemende volwassenheid in de organisatie. De productiviteitsindex nam echter af. Dit betekent dat leren op tactisch niveau niet wordt ingepland en dus niet beklijft in een organisatie die er inhoudelijk klaar voor is. Het management heeft de sleutel in handen, maar doet er nog niet iets mee.

De gegevens laten duidelijk zien dat projecten goedkoper kunnen worden uitgevoerd als ze gebundeld worden tot grotere eenheden. Die besparing kan volgens de berekening oplopen tot meer dan 8%. In de praktijk zal dit waarschijnlijk lager uitvallen omdat in een aantal gevallen time-to-market belangrijker blijft dan productiviteit.

De filosofie

"Er zijn wel honderd manieren om een tuin aan te leggen. De beste is om een tuinier in de arm te nemen."

Karel Capek

Met dit citaat begint het eerste deel. Wellicht de belangrijkste kracht van Agile werken is dat het de sturing en verantwoordelijkheid teruggeeft aan de vakmensen die samen een team vormen. Dat vereist niet alleen voor die teams, maar ook voor de rest van de organisatie een andere houding die leidt tot een veranderd gedrag en betere prestaties. Die verbetering bestaat alleen maar als je hem meet en daardoor inzicht krijgt in wat je (beter) kan.

In dit deel laat Hennie zien dat er in de reguliere manier van IT-projecten uitvoeren mechanismen zitten die onbedoeld verbetering tegenhouden. Na een korte samenvatting van de kern van IT performance measurement wordt duidelijk gemaakt waarom het met behulp van Agile mogelijk is om grote sprongen te maken in de verbetering van de performance.

Praktisch aan de slag

In het laatste deel vertaalt Hennie zijn ervaringen en meetgegevens naar praktische adviezen hoe je meten en analyseren vorm moet geven. Net als bij Agile software ontwikkeling moet je dat in handen geven van de vakmensen. Zij hebben ervaring genoeg om het Lean in te richten. Ook benoemt Hennie een aantal best practices. De meeste daarvan kun je het beste zelf lezen, maar een aantal vind ik verrassend genoeg om nu alvast te verklappen:

• Goede metrieken zijn belangrijke indicatoren voor de financiële resultaten.
• Focus op het verbeteren van rapportages. Als de rapportages goed gelezen en gebruikt worden gaat de kwaliteit van de achterliggende gegevens vanzelf omhoog.
• Beschouw meten, analyseren en benchmarken als een evolutionaire aanpak. Metrieken ontwikkelen zich naarmate een organisatie volwassener wordt.

Tot slot

Wat ik een klein beetje jammer vond in dit boek is dat er hier en daar nog slordigheden in de tekst (en zelfs een enkel cijfer) zijn achtergebleven. Waarschijnlijk net iets teveel tijdsdruk bij de oplevering. Juist heel leuk vind ik de onderwerpen die het boek niet gehaald hebben. Deze zijn te vinden op de website bij het boek www.agilewerkt.nl. Eigenlijk heb ik maar één echt bezwaar tegen dit boek. Dat is dat het een Nederlands boek is. Dit boek verdient gewoon een groter publiek!

Meer recensies vind je op de website van Computable.